Hıdırellezde ne yapılır?

Türk dünyasında, Hızır ve İlyas’ın yeryüzünde buluştukları gün olan Hıdırellez 6 Mayıs (5 Mayıs Gecesi) tarihinde kutlanıyor. Bugün aynı zamanda, Hıristiyanlarca da doğanın uyanmasının ilk günü olarak kabul ediliyor. 

Efsaneye göre, Hızır, ab-ı hayat içerek ölümsüzlüğe ulaşmıştır ve özellikle de baharda aramızda dolaşarak bolluk ve sağlık dağıtır. Uğradığı yerlere bereket, zenginlik sunar. Dertlilere derman, hastalara şifa verir. Bitkilerin yeşermesini, hayvanların üremesini, insanların kuvvetlenmesini sağlar. İnsanların şanslarının açılmasına yardım eder. 

Hıdırellez günü evler baştan başa silinir, ev eşyaları, mutfak eşyaları, üst-baş baştanbaşa temizlenir. Bu çabalar Hızır Aleyhisselam’ın eve uğramasını sağlamak içindir. Hıdırellez gecesi Hızır’ın uğradığı yerlere ve dokunduğu şeylere bereket vereceği inancıyla çeşitli uygulamalar yapılır.

Yiyecek kaplarının, kavanozların, kilerlerin ve para keselerinin, cüzdanların ağızları açık bırakılır.

Ev, bağ-bahçe, araba isteyen kimseler, Hıdrellez gecesi gül ağacının altına istediklerinin küçük bir modelini yaparlarsa Hızır’ın kendilerine yardım edeceğine inanırlar. Aynı zamanda dileklerini kırmızı kurdeleye bağlayıp gül ağacına asarlar. Bir yıl boyunca dileklerinin yerine gelmesini beklerler. 

Hıdırellez ateşinden atlama, günahlardan arınmadır. Ateş kutsanır, doğanın uyanması ateşle kutlanır. Ateş, evreni canlandıran güneşin dünyadaki uzantısıdır. 

Hıdırellez ateşi, ritüelin başlamasında önemlidir. Ateş pek çok uygarlıkta aydınlık, kötülükten arınma, temizleyicilik ve bereket - bolluk sembolüdür. Aynı zamanda yakılan büyük ateş toprağın ısınıp uyanması simgesidir. Hıdırellez, Türk kültüründe baharı, yaşama sevincini, su ve kutsal arınmayı, yenilenmeyi, uyanan doğa ile birlikte bolluk-bereketi simgeleyen anlam ve ögelerle yüklüdür. 

5 mayıs akşam ezanı ile gül dallarına kese içine paralar asılır ya da açık cüzdan bırakılır. Böylelikle bolluk ve berekete ulaşmak, varlıklı kişiler olmak düşlenir. Asılan dilekler 6 Mayıs sabah erkenden geri toplanır ve gün ağarmadan akan bir suya atılır.