5256

Akvaryum balıkları nasıl ürerler?

Akvaryum balıklarının genel olarak yumurta saçarak ürediği bilinmektedir. Bu aslında kısmen doğrudur. Pek çok akvaryum balığı doğadaki pek çok yediğimiz balıkta dişi yumurtaları saçar. Erkek bu sırada yumurtaları döller, yumurtalar serbest bir şekilde bir yere bir süngere başka bir malzemenin üzerine düşer denizlerde ve göllerde buradan kurtulan yavrular çıkar ve buradan büyürler.

Akvaryum balıklarında çok farklı üreme yolları görürüz. Örneğin ciklet balıklarında ya anne ya baba ya da her ikisi beraber yavrularına bakarlar. Bunlar gerek bir yüzeye yumurta bırakıp çıkan yavruları orada korumak olarak, gerek yumurtaları dişi anne ağzında 21 gün yemeden saklayıp kuluçkaya yatırıp, ardından çıkartmak olarak, gerek aynen süt gibi mukozalarından zengin bir besin salgılayıp yavruların üzerinden besleyip büyütmek olarak farklı şekillerde görülebilmektedir. Aynı zamanda beta gibi balıklar suyun üzerinde kabarcıktan baloncuklar yaparak yumurtaları burada saklayıp yavruları korumaktadırlar.

Bunun dışında Japonlar özellikle yapay seleksiyonda üretildiği için doğal olarak pek üredikleri görülmez. Japon balıklarını üretmek için dişi alınıp sağılarak yumurtası erkekte benzer şekilde sağılıp tüy vasıtasıyla karıştırılarak yumurtaları ayrı şekilde döllendirilir ve çıkartılır. Özellikle balıkların üretilmesi hobiciler tarafından çok merak edilen ve bu merakı da hak eden çok farklı şekilde varyasyonlar gösteren çok farklı bir olaydır. Örneğin lepistes balığı dinç balığı da bu konuda çok meşhurlardır. Canlı doğurdukları için üretilmesi kolaydır. Bu hamilelik canlı doğurma insanlardaki gibi değildir.

İnsan yavrusu insana bağlıdır, zaman içinde büyür, fakat oradaki balıklar yumurtaları saçmak yerine evrimsel olarak uzun süreçte içerlerinde tutmalarının onlar için daha faydalı olduğunu görmüş ve bu şekilde yönlenmişlerdir. Özellikle kılıç balıklarında yavrular oldukça iri ve büyük çıkarlar. Ve doğrudan canlı olarak doğarlar. Bunlar anneye başta bağlı olmadıkları için yumurta halinde balık öldüğünde kesilip alınsa dahi çıkabilir. Diğer memelilerde, insanlarda bu böyle olmaz erken doğumda ölüm yaşanacaktır. Buradan da bu memelilerdeki gibi yumurtaların içerde anneye bağlı olmadığını farklı bir şekilde bunun sadece içerde döllenmeden sonra muhafaza edildiğini anlamaktayız.

Refet Ali Yalçın
Akademisyen