İyi bir fikir için iş planı her zaman kaynak bulabilir mi?
İş fikrinizi ticarileştirmek için ve bu fikre kaynak bulabilmeniz için her şeyden evvel iyi bir iş planına sahip olabilmeniz gerekir. İyi iş planına sahip olabilmeniz içinde o iş planı içerisinde o şirketi kuracak ortakların kimler olduğu, ortakların eğitim seviyesi, o ortakların o sektördeki tecrübelerinden tutun, yapmak isteğiniz iş, onun piyasadaki pazar payı ve en alt detayda da finansal plan yapmaktadır. Finansal plan ve finansal modelleme bir kere iş planının en önemli unsurdur. Çünkü unutmayınız ki size para verecek ya da sizin iş fikrinize para yatıracak bir yatırımcı her şeyden evvel o projenin karlı olup, olmadığına bakacaktır.
Çünkü onunda elinde bir parası var ve o parayı değerlendirmek istiyor. O da değerlendirirken karlı bir yatırımla değerlendirmek istiyor. Çünkü düşünün ki öyle fonlar ve öyle kişiler var ki ellerinde çok ciddi kaynaklar var ama o kaynakları değerlendirebilecek getirisi çok iyi olan yatırımlar arıyorlar. Eğer o yatırımlara o yatırımcıları çekebilmeniz için iş fikrinizi çok iyi anlatabildiğiniz ve rakamlara dökebildiğiniz iyi bir iş planınızın olması lazım ve iş planının en önemli unsurlardan bir tanesi olan finansal modellemenizin olması lazım ve finansal modellemenizde hiç hata yapmamanız lazım. Örnek veriyorum. Mesela parayı unutabiliyoruz finansal planlarda. Yani ciro, brüt kar, net kar bir para değildir. Para sadece şirketin kasasında ya da bankanızda ki paradır. Buna bir örnek vermek istediğim de örneğin bir ay iki bin liralık bir mal sattınız ve bu malın ham madde maliyeti bin iki yüz lira. Ama siz tedarikçinizle bu parayı altmış günde ödeyeceksiniz.
Fakat alıcınızdan yüz yirmi gün ödeyeceksiniz. Dikkat ediniz, siz bu malı satınız zaman iki bin lirayı tahsil edeceğiniz tarih üç ay sonra yani dört ay sonra yüz yirmi günde. Fakat satıcıya ödeyeceğiniz tarih iki ay sonra ama kasanıza para girmediği için o satıcıya ödeme yapacağınız tarihte nakit akışınız sıfır yani negatif ekside maliyet kadar. Onun için finansal modellemeniz, finansal tahminlerinizin tutarlı ve bu yaptığınız tahminlerden emin olmalısınız. Bununla birlikte finansal modelinizin alttan yukarıya doğru yapılandırılması gerekir. Yukardan aşağıya doğruya da bu finansal modellin doğrulanması gerekir. Aşağıdan yukarıya modellemeliden neyi kast ediyorum. Satışları ne zaman yapacağınızı umduğunuzu yani önünüzde bir plan var ve hangi aylarda satış yapacağınızı, o satışları yapabilmek için üretimde hangi işçileri ihtiyacınız olduğu ve bu işçileri hangi tarihlerde işe almanız gerektiği yaptıktan sonra bunu yukardan başlayarak da doğrulamanız lazım. Doğrulamanın en önemli notlarından bir tanesi de Pazar potansiyelini incelemeniz ve bunu aşağıdan yukarı doğru iyimser ve kötümser senaryolarla pekiştirmeniz gerekmektedir. Unutmayın ki finansal modellemeniz içerisinde yatırımcı sizin şirketinizin yaratacağı katma değeri önümüzdeki beş içerisinde satışlarınızı ve satışlara ilişkin ne kadar gider yapacağınızı mutlaka görmek isteyecek ve bunu görürkenden de sadece tabloya bakmayacak aynı zamanda o tabloyu anlatmanızı isteyecek. O tabloda sizin anlatırken sizin beş yıllık nakit akışınızı yaparken ya da beş yıllık bir projeksiyonu yaparken dayandırdığınız varsayımları görmek isteyecek. Bu varsayımları ne kadar gerçekçi, tutarlı olup, olmadığını test etmeye çalışacak. Çünkü size bir kere yatırımınıza güvenmesi gerekecek. Sizin hayalci mi yaptığımızı, rakamları çok mu uçurduğunuzu, kötümser mi olup, olmadığınızı anlamaya çalışacak.
Bunun dışında sizin yapmış olduğunuz projeksiyon da simülasyonların olup olmadığını, varsayımlarınızda bir değişiklik olduğu zaman bu varsayımlarda yapılan değişikliklerin simülasyonların varsayımlara nasıl yansıdığını görmek isteyecek. Sonuç ihtimalinde bir karar verdiğinde de o ilerde o varsayımları doğrulamak adına odaklanmanızı sağlayacak. Onun için unutmayanız ki eğer projeniz varsa ve projenizde bir yatırımcı arıyorsanız o projeye destek sağlayacak yani para yatıracak o yatırımcıyı ikna etmeniz gerekiyor. İkna etmeniz için dürüst olmanız gerekir. Ama dürüstlükten kastım şu varsayımlarınızı çok uçurmamanız gerekir. Varsayımlarınız sağlam bir temellere dayanması gerekir ve simülasyonların çok iyi yapılması gerekir. Yani şöyle diyeyim size on milyon adet satıcam diyorsanız, on milyon adete göre bütün gelir tablosunu ve bilançoyu ve karlılığı çıkartıysanız eğer karşınızdaki yatırımcıya on milyon adet satıcam dedin ama ya beş milyon adet satarsak dediği zaman da sizinde çok hızlı bir şekilde o simülasyonları ve o varsayımları değiştirebilir ve o beş milyon satıldığı zaman ne olacağı ortaya koymanız gerekir ve yatırımcıyla anlaştığınız bir noktada o varsayımlara doğrulamak içinde hedeflerinizi o şekilde belirlemeniz gerekir.